چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی نظرات والدین نسبت به عوامل مؤثر بر ناسازگاریهای دوران بلوغ است. روش پژوهش از نوع تحقیق زمینه یابی و جامعه عبارت بودند از والدینی که فرزند آنها (پسر یا دختر) در سن بلوغ قرار داشتند.تعداد 250 نفر از والدین به روش تصادفی انتخاب و از پرسشنامه محقق ساخته برای گردآوری اطلاعات استفاده شد.برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون مجذور کا(x2) استفاده شد نتایج نشان داد که عوامل خانوادگی ،اجتماعی ،فرهنگی ، زیستی و آموزشی همه و همه می تواند در بروز و تشدید ناسازگاریهای نوجوان اثرگذار بوده و بدنبال آن انحرافات اخلاقی و اجتماعی و صدمات جبران ناپذیر را باعث می شود.
واژگان کلیدی:
نوجوانی، ناسازگاری در دوران بلوغ، عوامل مؤثر بر ناسازگاری(عوامل خانوادگی ،جسمانی ،اجتماعی ،آموزشی)،نظرات و دیدگاههای والدینی
مقدمه
شناخت نوجوان کارآسانی نیست و بیشترین تجربه هایی که در گذشته کارساز بود امروز کارایی خود را از دست داده است.بنابراین شناخت بیشتر مسائل نوجوانان و ارائه راه حل هایی ساده به حسن تفاهم بین نوجوانان و والدینشان می انجامد.فرزندان ما دنیایی خارج از معیارهای عقلانی ما را دارند،باید به این دنیا راه یافت تا ایجاد رابطه واقعی امکان پذیر گرددکه اگر این کار درست صورت بگیرد ،امکان ایجاد رابطه معقول بین نوجوان و خانواده اش میسر می گردد(کیهان نیا،1367).
پژوهش حاضر در مورد بررسی نظرات والدین در خصوص تأثیر عوامل مختلف بر ناسازگاریهای دوران نوجوانی است که امید است با شناخت این عوامل و تأثیراتشان در خلق و خوی جوانان بتوانیم گامی هر چند کوچک در ایجاد زندگی هر چه متعادل تر و با نشاط تر برای این آینده سازان فردا برداریم.
بیان مسئله
رشد فرایندی منظم و متراکم است که همه تغییرات زیستی و رفتاری را شامل می شود.توانایی نوباوه در چنگ زدن اشیاء،تسلط تدریجی کودک بر دستور زبان،جهش رشد جسمانی نوجوان ،پای بندی فرد بزرگسال به یک شغل و انتقال او به نقش پدربزرگ- مادربزرگ همگی بیانگر رشد هستند(ویتن،1358).
هر مرحله از رشد و تکامل،انتظارات اجتماعی خاصی دارد بدین معنا که هر فرهنگ از اعضایش انتظار دارد که در هر مرحله از مراحل رشد و تکامل خود،مهارتهای خاصی را یاد بگیرند . هاویگهرست این وظایف و مهارتها را تکالیف رشدی می نامند و آنها را در طول فراخنای زندگی چنین نام می برد:نوزادی و کودکی اولیه،کودکی بعدی،نوجوانی،بزرگسالی اولیه ،میانسالی کهنسالی.
ماهیت دوره نوجوانی نه تنها بیولوژیکی (زیستی)،بلکه اجتماعی است و آغاز آن تغییرات بیولوژیکی بلوغ در دختران و پسران است (شعاری نژاد،1383).
سالهای بلوغ اغلب دوران سرکشی و و اضطراب است . سرکشی نوجوانها در برابر صاحبان اختیار و در برابر مقررات ،مطلب تازه ای نیست و اگر علاقه ای به تربیت و آموزش و رشد فرزندانمان داریم،باید آن را تحمل کنیم.
من کیستم؟چه کار باید بکنم؟پاسخ به این سؤالات برای دست یابی به هویت خویش ضروریست و زمان کنکاش در اینگونه امور،نوجوانی است. وظیفه امروز نوجوان برای دست یابی به این مهم به مراتب مشکل تر از گذشته است زیرا نوجوان امروز،اغلب تنهاست او نمی تواند هویت خویش را از گروه یا خانواده ای که به آن تعلق دارند مانند پیشینیان خویش بیابد.او باید هویت فردی خود را از میان نقشهای گوناگونی که در این دوران بعهده دارد بدست آورد(خلیلی شورینی،1377).
عوامل زیادی بر اعمال و رفتار نوجوانان تأثیر گذاشته و ناسازگاریهای دوران نوجوانی یا بلوغ را باعث می شود که تعدادی از این عوامل را بصورت جداگانه و اختصاصی مورد بحث و بررسی قرار دادیم.
عوامل خانوادگی:
کودک اولین تجارب خود را برای همزیستی با دیگران در خانواده بدست می آورد و پایه رشد و فعالیتهای آینده وی گذاشته می شود.خانواده می تواند ویژگیهای مثبت و سازنده و یا منفی و مخرب در کودکان به وجود آورد،تمامی حالات و رفتارهای دوران بلوغ،چه اجتماعی و چه ضداجتماعی ریشه در تجربیات گذشته کودک در خانواده دارد(احمدوند،1389).
عوامل آموزشی:
محتوای دروس و کیفیت آموزشی به لذت بخش بودن تحصیل کمک می کند.اگر محتوی دروس لذت بخش نباشد،اگر قابل فهم و جالب نباشد نوجوان را به سمت خود نمی کشد و چنانچه کیفیت آموزش مطلوب نباشد نوجوان علاقه ای به رفتن به مدرسه ندارد و از درس و مدرسه سرخورده و زده می شود(احمدی،1368).
عوامل فرهنگی:
یکی از علل اساسی نادیده گرفتن ارزش ها و سوق دادن جوانان بسوی بزهکاری،ناآگاهی است و بهترین شیوه پیشگیری و حل این معضل فرهنگی و اجتماعی آگاهی بخش است.یکی از ابزارهایی که می تواند در این راستا مفید باشد رسانه های جمعی هستند (مریجی،1387).
عوامل فرهنگی همچون تلویزیون ،رادیو،ماهواره،اینترنت و روزنامه ها و جملات در حالی که هر یک در تنویر افکار،روشنی اذهان افراد یک جامعه نقش بسیار مؤثری را ایفا می کند چنانچه از مسیر صحیحی که باید طی نماید خارج شود خود پدیده آورنده بسیاری از نابسامانی ها و ناراحتی ها در جامعه می شود (کشاورزی،1385).
عوامل اجتماعی :
رشد اجتماعی نوجوان زمانی با موفقیت قرین می شودکه در آنان احساس مسئولیت در قبال زندگی و دیگران پدید آید نقش اجتماعی نوجوان عنصر مهم دیگری در رشد اجتماعی آنان به حساب می آید اگر کردار و گفتار نوجوان با معیارها و ارزش های اجتماع سازگار باشد می توان امیدوار بود که رشد اجتماعی آنان با کمترین تنش و کشمکش انجام پذیرفته و نتیجه ی مطلوب که همانا شخصیت اجتماعی مطلوب و متین حاصل خواهد رشد(فرهی،دل آذر،1389).
عوامل زیستی:
دوران نوجوانی ادامه تغییرات درونی و بیرونی بدن می باشد که این تغییرات در قد،وزن و خصایص جنسی بیشتر دیده می شود.جوانانی که اطلاع قبلی از تحول بلوغ نداشته باشند و تنها شایعات و کنایات مبهمی در این باره شنیده باشند نه تنها آشفته و پریشان می گردند بلکه غالباً وحشت می کنند اگر والدین روش سکوت را انتخاب کنند.تحولات بلوغ برای دختر و پسر بصورت عملی ترسناک جلوه می کند و باعث ترس و گاهی کناره گیری و احساس غیرعادی بودن می شود و در نهایت به اعتماد و اطمینان بین نوجوانان و والدین صدمه می زند (کشاورزی،1385).
پژوهش مشابهی که توسط خانم چاهجوی انجام گرفت،نشان داد که عواملی چون سن و جنس،وضعیت تأهل و خانواده و وضعیت تحصیلی و شغلی و حتی میزان پایبندی به مسائل دینی و مذهبی ،تقلید از دوستان و همسالان در اقدام به خودکشی مؤثر هستند. همچنین در پژوهش که آقای کوهستانی و خانم روزبهانی انجام دادند این یافته ها بدست آمد که اکثر شرکت کنندگان دچار تجربیات سخت و تنش زایی در دوران بلوغ شده اند و گاهاً بعضی از مشکلات ،فرد را دچار بحران کرده است.به نظر می رسد باید جهت رفع یا کاهش این مشکلات سه عامل عمده تربیتی یعنی خانواده،مدرسه و جامعه نقش فعال داشته باشند.
اهمیت ضرورت پژوهش:
با توجه به اینکه نوجوانان آینده سازان کشورند و دوران نوجوانی از مهم ترین مراحل زندگی هر فرد است در این دوران نوجوانان بدنبال هویت خویش می باشند و از آن می توان با عنوان بحران هویت و یا هویت یابی نام برد دوران هویت یابی همراه با تغییرات جسمی در دوره بلوغ پیدا می شود اگر نهادهای مؤثر بر رشد شخصیتی نوجوانان و جوانان مانند خانواده و آموزش و پرورش بتوانند کارکرد خود را به درستی ایفا کنند و بستر مناسبی را برای هویت بخشی به نوجوان و جوان مهیا نمایند.آنها دچار بحران هویت نخواهند شد.اما اگر این نهادها نتوانند نقش خود را به خوبی ایفا کنند احتمال این که فرد به دنبال یافتن هویت خویش به گروه همسالان و یا پیروی از الگوهای نامتعارف غربی روی بیاورد بسیار زیاد است که این مهم می تواند زمینه ساز ازدیاد جرائم و… شود ما در این خصوص به بررسی نظرات والدین در خصوص تأثیر این عوامل در ناسازگاریهای دوران بلوغ پرداخته ایم.
فرضیه های مورد بررسی در این پژوهش به قرار زیرند:
1-بین نظرات والدین با گروه های مختلف تحصیلی در خصوص تأثیر عوامل خانوادگی در میزان ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
2-بین نظرات والدین با گروه های مختلف تحصیلی در خصوص تأثیر عوامل اجتماعی در میزان ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
3-بین نظرات والدین با گروه های مختلف تحصیلی در خصوص تأثیر عوامل فرهنگی در میزان ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
4-بین نظرات والدین با گروه های مختلف تحصیلی در خصوص تأثیر عوامل آموزشی در میزان ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
5-بین نظرات والدین با گروه های مختلف تحصیلی در خصوص تأثیر عوامل زیستی در میزان ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
روش شناسی پژوهش:
روش تحقیق پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است.آزمودنی های این پژوهش عبارت بودند از والدینی که فرزند آنها (پسر یا دختر) در سال تحصیلی 91-90 در سن نوجوانی قرار داشته بوده،که حدوداً10400 نفر را تشکیل می دهند که نمونه آماری در این پژوهش 250 نفر از والدینی بودند که بصورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.
ابزار تحقیق:
ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته می باشد که متشکل از 50 سؤال می باشد این پرسشنامه با سؤال از تحصیلات ، شغل و نوع عملکرد فرزند در منزل شروع می شود برای تدوین این پرسشنامه از مقیاس لیکرت استفاده شده که گزینه های خیلی زیاد-زیاد-خیلی کم و کم را دارا می باشد نمونه ای از سؤالات این پرسشنامه در زیر ارائه می گردد:
1-به نظر شما خانواده تا چه حد در میزان ناسازگاریهای دوران بلوغ نقش دارد؟
2-به نظر شما عدم صمیمیت یک نوجوان با والدین تا چه حد در میزان ناسازگاریهای دوران بلوغ نقش دارد؟
3-به نظر شما طلاق والدین تا چه حد در میزان ناسازگاریهای دوران بلوغ نقش دارد؟
4-به نظر شما روابط با دوستان و همسالان تا چه حد در میزان ناسازگاریهای دوران بلوغ نقش دارد؟
5-آیا کنترل رفت و آمد به بیرون از منزل در ناسازگاریهای دوران بلوغ مؤثر است؟
روایی و پایایی این آزمون توسط استاد راهنما تأیید شده است.
نتایج و یافته ها:
در این قسمت به بررسی نتایج تحقیق می پردازیم ابتدا نمرات فراوانی و درصد بدست آمده از پرسشنامه ها را با استفاده از جدول توصیفی مورد بررسی قرار داده سپس با استفاده از روش آماری مناسب به آزمون فرضیه های تحقیق می پردازیم.
فرضیه (1):
بین نظرات والدین با گروه های مختلف تحصیلی در خصوص تأثیر عوامل خانوادگی در میزان ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
نمونه سؤال :به نظر شما خانواده تا چه حد در میزان ناسازگاریهای بلوغ نقش دارد؟
| گزینه ها | خیلی زیاد | زیاد | متوسط | کم | خیلی کم | جمع | ||||||
| آزمودنیها | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % |
| زیر دیپلم | 8 | 02/17 | 18 | 29/38 | 15 | 91/31 | 3 | 38/6 | 3 | 38/6 | 47 | 100 |
| دیپلم و فوق دیپلم | 18 | 28/14 | 47 | 30/37 | 49 | 88/38 | 11 | 73/8 | 1 | 79/0 | 126 | 100 |
| لیسانس و بالاتر | 13 | 88/16 | 28 | 36/36 | 28 | 36/36 | 6 | 79/7 | 2 | 59/2 | 77 | 100 |
| جمع | 39 | 6/15 | 93 | 2/37 | 92 | 8/36 | 20 | 97/25 | 6 | 4/2 | 250 | 100 |
توصیف پاسخ: باتوجه به اینکه 6/89 درصد گروه های مختلف تحصیلی در پاسخ به این سؤال گزینه خیلی زیاد و زیاد را انتخاب کرده اند می توان فهمید که تقریباً اکثرگروه ها تأثیر خانواده را در ناسازگاریهای بلوغ زیاد می دانند.
| (O-E)2
E |
(O-E)2 | (E-O) | E | O | گزینه ها | آزمودنیها |
| 59/0 | 1801/12 | 49/3 | 49/20 | 17 | خیلی زیاد | زیر دیپلم |
| 60/0 | 1044/13 | 62/3 | 62/21 | 18 | زیاد | |
| 30/7 | 45/27 | 24/5- | 76/3 | 9 | متوسط | |
| 70/3 | 0736/2 | 44/1- | 56/0 | 2 | کم | |
| 34/0 | 1936/0 | 44/0- | 56/0 | 1 | خیلی کم | |
| 15/0 | 5849/8 | 93/2 | 93/54 | 52 | خیلی زیاد | دیپلم و فوق دیپلم |
| 43/0 | 4016/25 | 04/5- | 96/57 | 63 | زیاد | |
| 42/0 | 3264/4 | 08/2 | 08/10 | 8 | متوسط | |
| 17/0 | 2601/0 | 51/0 | 51/1 | 1 | کم | |
| 15/0 | 2401/0 | 49/0- | 51/1 | 2 | خیلی کم | |
| 23/1 | 3449/41 | 43/6- | 57/33 | 40 | خیلی زیاد | لیسانس و بالاتر |
| 05/0 | 0164/2 | 42/1 | 42/35 | 34 | زیاد | |
| 62/1 | 9856/9 | 16/3 | 16/6 | 3 | متوسط | |
| 92/0 | 8464/0 | 92/0 | 92/0 | 0 | کم | |
| 92/0 | 8464/0 | 92/0 | 92/0 | 0 | خیلی کم | |
| 5/18 | جمع |
توصیف پاسخ :
چون خی دو (X2) محاسبه شد ه (5/18) از خی دو(X2) جدول با سطح احتمال 5%=α و درجه آزادی 8=df جدول (51/15)بیشتر است.در نتیجه فرض صفر رد و فرض تحقیق تأیید می گردد و بین فراوانیهای مورد مقایسه تفاوت وجود دارد و این نشان دهنده وجود اختلاف نظر بین والدین با تحصیلات مختلف می باشد.
فرضیه (2):
بین نظرات والدین با گروه های مختلف تحصیلی در خصوص تأثیر عوامل اجتماعی در ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
نمونه سؤال: به نظر شما روابط با دوستان و همسالان تا چه حد در ناسازگاریهای دوران بلوغ مؤثر است؟
| گزینه ها | خیلی زیاد | زیاد | متوسط | کم | خیلی کم | جمع | ||||||
| آزمودنیها | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % |
| زیر دیپلم | 19 | 42/40 | 19 | 42/40 | 7 | 89/14 | 2 | 25/4 | 0 | 0 | 47 | 100 |
| دیپلم و فوق دیپلم | 45 | 71/35 | 53 | 06/42 | 24 | 04/19 | 2 | 58/1 | 2 | 58/1 | 126 | 100 |
| لیسانس و بالاتر | 29 | 66/37 | 35 | 45/45 | 12 | 58/15 | 0 | 0 | 1 | 29/1 | 77 | 100 |
| جمع | 93 | 2/37 | 107 | 8/42 | 43 | 2/17 | 4 | 6/1 | 3 | 2/1 | 250 | 100 |
توصیف پاسخ:
با توجه به اینکه 80 درصد از والدین با تحصیلات مختلف در پاسخ به این سؤال گزینه خیلی زیاد و زیاد را انتخاب کرده اند می توان فهمید اکثر والدین روابط نوجوان با دوستان و همسالان را در میزان ناسازگاریهای بلوغ مؤثر می دانند.
چون خی دو (X2) محاسبه شد ه (97/4) از خی دو(X2)جدول (51/15) با سطح احتمال 5%=α و درجه آزادی 8=df کمتر است. نشان دهنده عدم اختلاف نظر والدین در مورد این سؤال است بنابراین فرض صفر تأیید می شود و در نتیجه بین فراوانیهای مورد مقایسه تفاوتی وجود ندارد.
فرضیه (3):
بین نظرات والدین با گروه های مختلف تحصیلی در خصوص تأثیر عوامل فرهنگی در میزان ناسازگاریهای بلوغ تفات معنی دار وجود دارد.
نمونه سؤال: به نظر شما رسانه های جمعی تا چه حد در میزان ناسازگاری های دوران بلوغ مؤثر است؟
| گزینه ها | خیلی زیاد | زیاد | متوسط | کم | خیلی کم | جمع | ||||||
| آزمودنیها | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % |
| زیر دیپلم | 6 | 76/12 | 9 | 14/19 | 20 | 55/42 | 10 | 27/21 | 2 | 25/4 | 47 | 100 |
| دیپلم و فوق دیپلم | 17 | 49/13 | 56 | 44/44 | 37 | 36/29 | 14 | 11/11 | 2 | 58/1 | 126 | 100 |
| لیسانس و بالاتر | 9 | 68/11 | 33 | 85/42 | 30 | 96/38 | 4 | 19/5 | 1 | 29/1 | 77 | 100 |
| جمع | 32 | 8/12 | 98 | 2/39 | 87 | 8/34 | 38 | 2/15 | 5 | 2 | 250 | 100 |
توصیف پاسخ :
با توجه به اینکه 52 درصد از والدین با تحصیلات مختلف در پاسخ به این سؤال گزینه خیلی زیاد و زیاد را انتخاب کرده اند می توان گفت که اکثر والدین به تأثیر رسانه های جمعی در میزان ناسازگاریهای دوران بلوغ اعتقاد دارند.
چون خی دو (X2) محاسبه شد ه (36/17) از خی دو(X2)جدول (51/15) با سطح احتمال 5%=α و درجه آزادی 8=df بیشتر است.
نشان دهنده وجود اختلاف نظر والدین در مورد این سؤال است بنابراین فرض صفر رد وفرض تحقیق تأیید می شود و در نتیجه بین فراوانیهای مورد مقایسه تفاوت وجود دارد.
فرضیه (4):
در خصوص عوامل آموزشی در میزان ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
نمونه سؤال: به نظر شما سطح تحصیلات والدین در بروز ناسازگاریهای دوران بلوغ مؤثر است؟
| گزینه ها | خیلی زیاد | زیاد | متوسط | کم | خیلی کم | جمع | ||||||
| آزمودنیها | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % |
| زیر دیپلم | 8 | 02/17 | 15 | 91/31 | 12 | 53/25 | 6 | 76/12 | 6 | 76/12 | 47 | 100 |
| دیپلم و فوق دیپلم | 13 | 31/10 | 36 | 57/28 | 48 | 09/38 | 18 | 28/14 | 9 | 14/7 | 126 | 100 |
| لیسانس و بالاتر | 7 | 09/9 | 27 | 06/35 | 29 | 66/37 | 12 | 58/15 | 2 | 59/2 | 77 | 100 |
| جمع | 28 | 2/11 | 78 | 2/31 | 89 | 6/35 | 36 | 4/14 | 17 | 8/6 | 250 | 100 |
توصیف پاسخ:
با توجه به اینکه 6/35 درصد از والدین با تحصیلات مختلف در پاسخ به این سؤال گزینه متوسط را انتخاب کرده اند می توان فهمید اکثر والدین تأثیر سطح تحصیلات والدین را در میزان ناسازگاریهای بلوغ محدود می دانند.
چون خی دو (X2) محاسبه شد ه (75/8) از خی دو(X2)جدول (51/15) با سطح احتمال 5%=α و درجه آزادی 8=df کمتر است.
نشان دهنده عدم اختلاف نظر والدین در مورد این سؤال است بنابراین فرض صفر تأیید می شود و در نتیجه بین فراوانیهای مورد مقایسه تفاوتی وجود ندارد.
فرضیه (5):
بین نظرات والدین با گروه های مختلف تحصیلی در خصوص عوامل زیستی در میزان ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
نمونه سؤال : به نظر شما تغییرات در ظاهر نوجوان تا چه حد در ناسازگاریهای این دوران مؤثر است؟
| گزینه ها | خیلی زیاد | زیاد | متوسط | کم | خیلی کم | جمع | ||||||
| آزمودنیها | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % |
| زیر دیپلم | 8 | 02/17 | 18 | 29/38 | 15 | 91/31 | 3 | 38/6 | 3 | 38/6 | 47 | 100 |
| دیپلم و فوق دیپلم | 18 | 28/14 | 47 | 30/37 | 49 | 88/38 | 11 | 73/8 | 1 | 79/0 | 126 | 100 |
| لیسانس و بالاتر | 13 | 88/16 | 28 | 36/36 | 28 | 36/36 | 6 | 79/7 | 2 | 59/2 | 77 | 100 |
| جمع | 39 | 6/15 | 93 | 2/37 | 92 | 8/36 | 20 | 97/25 | 6 | 4/2 | 250 | 100 |
توصیف پاسخ :
با توجه به اینکه 8/52 درصد از والدین در پاسخ به این سؤال گزینه خیلی زیاد و زیاد را انتخاب کردند می توان فهمید اکثر والدین به تأثیر تغییرات در ظاهر نوجوان در میزان ناسازگاریهای بلوغ اعتقاد دارند.
چون خی دو (X2) محاسبه شد ه (49/5) از خی دو(X2)جدول (51/15) با سطح احتمال 5%=α و درجه آزادی 8=df کمتر است.
نشان دهنده عدم اختلاف نظر والدین در مورد این سؤال است بنابراین فرض صفر تأیید و در نتیجه بین فراوانیهای مورد مقایسه تفاوتی وجود ندارد.
فرضیه (6):
بین نظرات والدین با مشاغل مختلف در خصوص تأثیر عوامل خانوادگی در ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
نمونه سؤال:به نظر شما خانواده تا چه حد در میزان ناسازگاریهای دوران بلوغ نقش دارد؟
| گزینه ها | خیلی زیاد | زیاد | متوسط | کم | خیلی کم | جمع | ||||||
| آزمودنیها | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % |
| کارمند | 48 | 60/46 | 50 | 54/48 | 5 | 85/4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 103 | 100 |
| خانه دار | 37 | 92/35 | 48 | 60/46 | 14 | 59/13 | 2 | 94/1 | 2 | 94/1 | 103 | 100 |
| آزاد | 23 | 27/52 | 16 | 36/36 | 1 | 27/2 | 1 | 27/2 | 1 | 27/2 | 44 | 100 |
| جمع | 108 | 2/43 | 114 | 6/45 | 20 | 8 | 3 | 2/1 | 3 | 2/1 | 250 | 100 |
توصیف پاسخ :
با توجه به اینکه 8/88 درصد از والدین با مشاغل مختلف در پاسخ به این سؤال گزینه خیلی زیاد و زیاد را انتخاب کرده اند می توان فهمید اکثر والدین به تأثیر خانواده در ناسازگاریهای بلوغ اعتقاد دارند.
چون خی دو (X2) محاسبه شد ه (79/14) از خی دو(X2)جدول (51/15) با سطح احتمال 5%=α و درجه آزادی 8=df کمتر است.
نشان دهنده عدم اختلاف نظر والدین در مورد این سؤال است بنابراین فرض صفر تأیید و در نتیجه بین فراوانیهای مورد مقایسه تفاوتی وجود ندارد.
فرضیه (7):
بین نظرات والدین با مشاغل مختلف در خصوص تأثیر عوامل اجتماعی در ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
نمونه سؤال:آیا کنترل رفت و آمد به بیرون از منزل تا چه حد در ناسازگاریهای دوران بلوغ مؤثر است؟
| گزینه ها | خیلی زیاد | زیاد | متوسط | کم | خیلی کم | جمع | ||||||
| آزمودنیها | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % |
| کارمند | 30 | 12/29 | 37 | 92/35 | 26 | 24/25 | 8 | 76/7 | 2 | 94/1 | 103 | 100 |
| خانه دار | 31 | 09/30 | 40 | 83/38 | 24 | 30/23 | 7 | 79/6 | 1 | 97/0 | 103 | 100 |
| آزاد | 15 | 09/34 | 22 | 50 | 4 | 09/9 | 3 | 81/6 | 0 | 0 | 44 | 100 |
| جمع | 76 | 4/30 | 99 | 6/39 | 54 | 6/21 | 18 | 2/7 | 3 | 2/1 | 250 | 100 |
توصیف پاسخ :
با توجه به اینکه 70 درصد از والدین با مشاغل مختلف در پاسخ به این سؤال گزینه خیلی زیاد و زیاد را انتخاب کرده اند می توان فهمید اکثر والدین به تأثیر کنترل رفت و آمد به بیرون از منزل در ناسازگاریهای بلوغ اعتقاد دارند.
چون خی دو (X2) محاسبه شد ه (85/6) از خی دو(X2)جدول (51/15) با سطح احتمال 5%=α و درجه آزادی 8=df کمتر است.
نشان دهنده عدم اختلاف نظر والدین در مورد این سؤال است بنابراین فرض صفر تأیید و در نتیجه بین فراوانیهای مورد مقایسه تفاوتی وجود ندارد.
فرضیه (8):
بین نظرات والدین با مشاغل مختلف در خصوص تأثیر عوامل فرهنگی در ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
نمونه سؤال:به نظر شما رسانه های جمعی تا چه حد در میزان ناسازگاریهای دوران بلوغ مؤثر است؟
| گزینه ها | خیلی زیاد | زیاد | متوسط | کم | خیلی کم | جمع | ||||||
| آزمودنیها | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % |
| کارمند | 13 | 62/12 | 46 | 66/44 | 34 | 00/33 | 8 | 76/7 | 2 | 94/1 | 103 | 100 |
| خانه دار | 13 | 62/12 | 34 | 00/33 | 40 | 83/38 | 15 | 56/14 | 1 | 97/0 | 103 | 100 |
| آزاد | 6 | 63/13 | 20 | 45/45 | 12 | 27/27 | 4 | 09/9 | 2 | 54/4 | 44 | 100 |
| جمع | 32 | 8/12 | 100 | 40 | 86 | 4/34 | 27 | 108 | 5 | 2 | 250 | 100 |
توصیف پاسخ :
با توجه به اینکه 8/52 درصد از والدین با مشاغل مختلف در پاسخ به این سؤال گزینه خیلی زیاد و زیاد را انتخاب کرده اند می توان فهمید اکثر والدین به تأثیر رسانه های جمعی در ناسازگاریهای بلوغ اعتقاد دارند.
چون خی دو (X2) محاسبه شد ه (64/7) از خی دو(X2)جدول (51/15) با سطح احتمال 5%=α و درجه آزادی 8=df کمتر است.
نشان دهنده عدم اختلاف نظر والدین در مورد این سؤال است بنابراین فرض صفر تأیید و در نتیجه بین فراوانیهای مورد مقایسه تفاوتی وجود ندارد.
فرضیه (9):
بین نظرات والدین با مشاغل مختلف در خصوص تأثیر عوامل آموزشی در ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
نمونه سؤال:به نظر شما سطح تحصیلات والدین در بروز ناسازگاریهای دوران بلوغ مؤثر است؟
| گزینه ها | خیلی زیاد | زیاد | متوسط | کم | خیلی کم | جمع | ||||||
| آزمودنیها | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % |
| کارمند | 7 | 79/6 | 33 | 03/32 | 41 | 80/39 | 18 | 47/17 | 4 | 88/3 | 103 | 100 |
| خانه دار | 10 | 70/9 | 31 | 09/30 | 36 | 95/34 | 16 | 53/15 | 10 | 70/9 | 103 | 100 |
| آزاد | 11 | 25 | 13 | 54/29 | 13 | 54/29 | 4 | 09/9 | 3 | 81/6 | 44 | 100 |
| جمع | 28 | 2/11 | 77 | 8/30 | 90 | 36 | 38 | 2/15 | 17 | 8/6 | 250 | 100 |
توصیف پاسخ :
با توجه به اینکه 36 درصد از والدین با مشاغل مختلف در پاسخ به این سؤال گزینه متوسط را انتخاب کرده اند می توان فهمید اکثر والدین معتقدند سطح تحصیلات والدین اثر چندانی در ناسازگاریهای بلوغ نوجوانان ندارد.
چون خی دو (X2) محاسبه شد ه (48/14) از خی دو(X2)جدول (51/15) با سطح احتمال 5%=α و درجه آزادی 8=df کمتر است.
نشان دهنده عدم اختلاف نظر والدین در مورد این سؤال است بنابراین فرض صفر تأیید و در نتیجه بین فراوانیهای مورد مقایسه تفاوتی وجود ندارد.
فرضیه (10):
بین نظرات والدین با مشاغل مختلف در خصوص تأثیر عوامل زیستی در ناسازگاریهای بلوغ تفاوت معنی دار وجود دارد.
نمونه سؤال:به نظر شما وجود اختلالات روانی ساده (اضطراب و ترس و…) در بروز ناسازگاریهای دوران بلوغ مؤثر است؟
| گزینه ها | خیلی زیاد | زیاد | متوسط | کم | خیلی کم | جمع | ||||||
| آزمودنیها | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % | F | % |
| کارمند | 17 | 50/16 | 46 | 66/44 | 33 | 03/32 | 6 | 82/5 | 1 | 97/0 | 103 | 100 |
| خانه دار | 16 | 53/15 | 44 | 71/42 | 32 | 06/31 | 8 | 76/7 | 3 | 91/2 | 103 | 100 |
| آزاد | 11 | 25 | 20 | 45/45 | 10 | 72/22 | 1 | 27/2 | 2 | 54/4 | 44 | 100 |
| جمع | 44 | 6/17 | 110 | 44 | 75 | 30 | 15 | 6 | 6 | 4/2 | 250 | 100 |
توصیف پاسخ :
با توجه به اینکه 6/61 درصد از والدین با مشاغل مختلف در پاسخ به این سؤال گزینه خیلی زیاد و زیاد را انتخاب کرده اند می توان فهمید اکثر والدین به تأثیر وجود اختلالات روانی ساده (اضطراب ،افسرده گی و…)در ناسازگاریهای بلوغ اعتقاد دارند.
چون خی دو (X2) محاسبه شد ه (04/6) از خی دو(X2)جدول (51/15) با سطح احتمال 5%=α و درجه آزادی 8=df کمتر است.
نشان دهنده عدم اختلاف نظر والدین در مورد این سؤال است بنابراین فرض صفر تأیید و در نتیجه بین فراوانیهای مورد مقایسه تفاوتی وجود ندارد.
بحث و نتیجه گیری:
با توجه به توصیف های به عمل آمده از فرضیه های پژوهش می توان چنین استنباط کرد که عواملی چون وجود احساس تبعیض بین فرزندان از سوی والدین،عدم صمیمیت نوجوان با والدین،طلاق والدین اختلاف و درگیری والدین،داشتن ناپدری و نامادری،توجه بیش از حد والدین،روابط نوجوان با دوستان و همسالان و الگوگیری از آنها ،کنترل رفت و آمد نوجوان به بیرون از منزل ،رفت و آمد با دوستان ناباب عدم ارائه فرصت در جمع،گوشه گیری و انزواطلبی نوجوان،کمبود ارتباط با افراد مقید به احکام و دستورات مذهبی،تأثیر رسانه های جمعی (رادیو و تلویزیون و …)،آموزش مربیان قبل از ورود به دوران بلوغ همه و همه می تواند در بروز و تشدید ناسازگاریهای نوجوان و بدنبال آن انحرافات اخلاقی و اجتماعی و صدمات جبران ناپذیر را باعث شود.
منابع فارسی:
1-احمدوند- محمدعلی،”بهداشت روانی” ،1389،چاپ هشتم انتشارات دانشگاه پیام نور
2-احمدی ، سیداحمد ،”مسائل نوجوانان و جوانان”،1368 ، مؤسسه انتشاراتی مشعل،اصفهان
3-بزمی ،زهره ،”بررسی نظرات والدین در خصوص تأثیر عوامل خانوادگی ،اجتماعی ،فرهنگی ،زیستی و آموزشی بر ناسازگاریهای دوران نوجوان (بلوغ )”،سال90-89 ،پایان نامه برای اخذ درجه کارشناسی رشته روانشناسی عمومی ،دانشگاه پیام نور تربت حیدریه،به راهنمایی استاد سید ابوالقاسم سیدان ، منتشر نشده.
4-چاهجوی ، مرضیه،” بررسی علل و انگیزه های افراد اقدام کننده به خودکشی بستری در بخش مسمومین بیمارستان امام رضا (ع)شهرستان مشهد “،سال 84-83، پایان نامه برای اخذ درجه کارشناسی رشته روانشناسی عمومی،دانشگاه پیام نور تربت حیدریه،به راهنمایی استاد سید ابوالقاسم سیدان ،منتشر نشده.
5-خلیلی شورینی،سیاوش ،”روانشناسی نوجوانی “،1377،انتشارات یادواره کتاب،تهران.
6-شعاری نژاد،علی اکبر،”روانشناسی رشد2″،1383،چاپ پانزدهم،انتشارات دانشگاه پیام نور ،تهران.
7-فرهی،حسن،دل آذر،الهه،”چگونه با نوجوانان رفتار کنیم”،1389،چاپ سوم،انتشارات سمام،رشت.
8-کشاورزی ،محمد،”مسائل جوانان و نوجوانان”،1385،نشر روزبهان ،تهران.
9-مریجی ، شمس الله ،”عوامل مؤثر در انحراف از ارزشها”،1387،چاپ دوم،انتشارات دفتر عقل،قم.
10- ویتن،وین،”روانشناسی عمومی”،1385،ترجمه سید محمدی ،یحیی،چاپ چهارم،نشر روان ،تهران.
منابع لاتین:
1-Williams,R.J.,8chang,S.R.(2000).A comprehensive and comparative review of adolescent sasbstance a base treatment outcome.clinical paychologe:
Science and practice,7,138-14.
2-Melcher,B.(1988)”Moral reasoning,Self-identity and moral action:A study of condult disorder in adolescence.P.H.D dissertation university of pihsburg,U.S.A.
3-Case,R.(198).Intellectual development:
Birthto adulthood.N.Y A cademic press.
4-Damon,W.8 Hart,P.(1982).the develop ment of self-undervstanding from in fancy through adolescence.child development,52,pp.314864.
5-Dornbusch,S.M.;Ritter,P.L.;Leiderman,P.H.;Roberts,D.F.;fraleigh, M.J.(1987),the relation of parenting style to adolescent school performance.
Child development,pp 58,1244-1257.
تهیه کننده : زهره بزمی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
تایید کننده : طاهره الوندی مدیریت آمورشگاه