بهداشت چيست؟
اهداف بهداشتي: مسائل بهداشتي وسيع و گسترده مي باشند و با توجه به پيشرفت سريع علم، هر روز نكات بهداشتي ريزتر و دقيق تر و اهداف بهداشتي، گسترده تر مي شوند. به طور خلاصه اهداف بهداشتي را مي توان به صورت زير بيان كرد: 1- سالم سازي محيط زيست 2- كنترل بهداشت عمومي 3- آموزش بهداشت عمومي 4- ايجاد خدمات پزشكي و پرستاري براي تشخيص و درمان بيماري ها 5- ايجاد و توسعه، يك سيستم اجتماعي كه در آن هر فرد از وسايل و امكانات لازم براي سالم ماندن برخوردار باشد تا افراد از حق مسلم خود يعني سلامت و زندگي طولاني بهره مند و در واقع بيماري بتوانند از آن خدمات بهره مند شوند.
تعريف سلامت از نظر بهداشت جهاني:
سلامت، عبارت از: تأمين رفاه كامل جسماني، رواني و اجتماعي است. به اين ترتيب كسي را كه بيماري جسمي نداشته باشد نمي توان فرد سالمي دانست؛ بلكه شخص سالم كسي است كه از سلامت روح نيز برخوردار و از نظر اجتماعي در آسايش باشد.
تقسيم بندي بهداشت
از نظر تامين بهداشت در سطح جامعه، آن را به بهداشت فردي و بهداشت اجتماعي تقسيم كرده اند:
1- بهداشت فردي: ان الله يحب التوابين و يحب المتطهرين انساني كه در صراط مستقيم هدايت الهي و در جهت تكامل و بندگي خدا گام برمي دارد، خود را از آلودگي هاي روان و جسم پاكيزه مي سازد و در جهت اداي وظايف خود حركت مي كند. بهداشت فردي درست در ارتباط با بهداشت اجتماعي است؛ و انسان هم در برابر حفظ جان و سلامت خود و هم در برابر حفظ سلامت افراد جامعه مسئول است و رعايت مسائل بهداشتي براي افراد جامعه لازم و ضرور است. دين اسلام كه برنامه زندگي انسان ها را تدوين كرده است انسان ها را توصيه به پاكيزگي و رعايت اصول بهداشتي مي نمايد. شستن دست ها قبل و بعد از غذا، غسل كردن يك روز در ميان، استنشاق بيني و تميز كردن آن به عنوان يك عمل مستحبي در وضو، وضو گرفتن به طور مرتب، كوتاه نگه داشتن ناخن و… همه ناشي از توجه اسلام به پاكيزگي و رعايت نظافت است. مهم ترين نكاتي كه در بهداشت فردي بايد رعايت شود:
1) استحمام، آراستگي و پوشاك: استحمام مرتب، آراستگي موهاي سر و تميز نگه داشتن آن ها و تعويض به موقع لباس ها از نكات مهم بهداشت فردي مي باشد. در حديثي از امير المؤمنين علي(ع) آمده است كه فردي لباس غم و غصه را بر طرف مي كند و باعث قبولي نماز است.
2) بهداشت استراحت، خواب و فعاليت: با برنامه ريزي دقيق و تقسيم ساعات فعاليت و استراحت كافي و سحرخيز بودن و انجام حركات ورزشي به طور مرتب مي توان سلامتي بدن را تضمين كرد.
3) بهداشت دست و پا: دستها و پاها مي توانند عامل انتقال ميكروب ها باشند كه با تميز نگه داشتن و رعايت اصول بهداشتي در رابطه با اين اعضاي مهم بدند مي توان از رشد و انتقال بسياري جلوگيري كرد.
4) بهداشت چشم: چشم به عنوان عامل بينايي جزء حساس و مهم بدن مي باشد كه بايد از تماس اعضا و وسايل آلوده با آن خودداري كرد و از كارهايي كه سبب خستگي و ناراحتي چشم مي شود پرهيز نمود؛ و در صورت بروز مشكل براي آن بايد زود به پزشك متخصص مراجعه كرد.
5) بهداشت گوش: گوش به عنوان عامل شنوايي عضوي حساس است و بايد دقت شود كه از رسيدن اصوات بيش از حد بلند بدان جلوگيري شود هم چنين بايد از فرو بردن اشياء نوك تيز در آن خودداري كرد.
6) بهداشت دهان و دندان: به بهداشت دهان و دندان توجه زيادي شده است در حديثي از پيامبر اكرم(ص) آمده است كه: اگر موجب مشقت امت من نمي شد زدن را بر آن واجب مي كردم كه اين حديث ضرورت توجه به بهداشت دهان و دنيا را مي رساند. با مسواك كردن مرتب مي توان از پوسيدگي دندان ها كه شايع ترين بيماري دندان است جلوگيري كرد. دهان را تميز نگه داشت تا دچار بيماري هاي خاص خود نگردد.
7) بهداشت قلب: قلب آسيب پذيرترين عضو بدن است و عوامل مهمي در ايجاد بيماري هاي قلبي وجود دارند كه عبارتند از: 1) بدن تغذيه 2) استعمال دخانيات 3) كم تحركي و نپرداختن به ورزش 4) فشار رواني و نگراني 5) بيماري قند 6) فشار خون 7) چربي خون. اصولا با رعايت دقيق بهداشت اعضا و جوارح بدن، يك فرد مي تواند سلامت خود را حفظ كند و در مجموع ميزان سلامت جامعه را افزايش دهد.
2 – بهداشت اجتماعي: بهداشت اجتماعي كه وابسته به بهداشت فردي است و ميزان سلامت جامعه بستگي به رعايت بهداشت توسط افراد دارد. بايد افراد جامعه نكات بهداشتي را رعايت كنند تا بهداشت جامعه تامين شود. بنابراين هر فردي در اين كار سهمي دارد انسان ها بايد كوشش كنند تا از آلوده ساختن محيط زيست خود مانند هوا، آب و زمين و… جلوگيري نمايند و از گسترش بيماري هاي واگير با رعايت اصول بهداشتي جلوگيري به عمل آورند.
تهیه کننده : نگار انوری نیا
تایید کننده : سرکار خانم محبوبه صداقت